Co w zderzaczu piszczy?

Średnica Wielkiego Zderzacza Hadronów (człowiek dla skali)

Jeśli zawsze chciałeś sprawdzić, co dzieje się w Wielkim Zderzaczu Hadronów, jednak brak dyplomu z fizyki skutecznie ci to uniemożliwiał, teraz masz na to szansę! CERN opublikował w internecie ponad 300 terabajtów danych, pochodzących z akceleratora cząstek. Są one dostępne do pobrania zupełnie za darmo. Dane obejmują prawie połowę eksperymentów przeprowadzonych w roku 2011 przez detektor CMS, który jest częścią największej maszyny na świecie zwanej Wielkim Zderzaczem Hadronów. W oświadczeniu prasowym CERN wyjaśnia, że dane zawierają około 2.5 femtobarnów o wykładniku ujemnym – około 250 trylionów zderzeń cząstek. Oznacza to, że lepiej nie pobierać tego za pomocą internetu mobilnego. Pomimo przerażającego brzmienia i natury danych, CERN postarał się, by dane były do przełknięcia i dla laika. Dlatego też informacje możemy pobrać zarówno w ich pierwotnym formacie, używanym przez naukowców, ale też w wersji odchudzonej. CERN zapewnia, że wersja light „potrzebuje o wiele mniej mocy obliczeniowej i może być z łatwością analizowana przez uczelnie wyższe, czy studentów”. Aby to uprościć, agencja stworzyła oprogramowanie CernVM, które można pobrać za darmo.

Wizualizacja zderzenia cząstek w detektorze CMS (grafika: CERN / CMS)

''Skoro wyczerpaliśmy własne badania, nie widzimy powodu, by nie uczynić ich publicznie dostępnymi”, powiedziała Kati Lassila-Perini, która dowodziła digitalizacji eksperymentów CMS. ''Korzyści z takiej decyzji są liczne, począwszy od zainspirowania młodego pokolenia, po szkolenie przyszłych fizyków. Jako koordynator digitalizacji danych twierdzę, że kluczowe jest, by te dane były dostępne jak najdłużej” dodała. Takie publikowanie informacji to coś więcej niż chęć pokazania, że agencja nie ma nic do ukrycia. W 2014 roku, opublikowanie 17 terabajtów danych z eksperymentów z 2010 roku, doprowadziło do wielu spostrzeżeń fizyków z różnych stron świata, na które naukowcy z CERN najzwyczajniej nie mieli czasu. W oświadczeniu prasowym, fizyk Salvatore Rappoccio powiedział, że te publikacje „zapewniają naukowe korzyści dla wszystkich. Chociaż zadanie jest niezwykle trudne i przytłaczające, a wiele rzeczy pozostało bez wyjaśnienia, opublikowanie danych CMS to ogromny krok naprzód w dobrym kierunku.” Pytanie, czym jeszcze Wielki Zderzacz Hadronów nas zaskoczy. [źródło: CERN]